Ndërron jetë në burg agjenti i FBI që mbajti me informacione “top sekrete” rusët për 20 vjet, kush ishte spiuni që tradhtoi SHBA, ja puna e rreme që e futi në “kurth” dhe e çoi pas hekurave

Robert Hanssen ishte një nga spiunët më të rrezikshëm në historinë e FBI-së. Ish-agjenti amerikan, i cili ka vdekur në burg, ka nxjerrë sekretet kryesore në Moskë për gati 20 vjet, tradhti që agjencia thotë se kushtojnë jetë. U deshën 300 agjentë për ta “rrëzuar” përfundimisht, duke e nxjerrë zbuluar. Dy prej tyre që luajtën një rol kryesor lidhur me këtë, kanë folur për BBC, duke treguar se si ia dolën. Në dhjetor të vitit 2000, agjenti i FBI Richard Garcia pati një vizitë misterioze nga një koleg që mbikëqyrte çështjen ruse. "Ai pyeti: A e njeh një djalë të quajtur Robert Hanssen?", kujton zoti Garcia. "Unë thashë jo”, shton ai. “Kolegu mu përgjigj: "Mirë, sepse do ta njohësh së shpejti", kujton Garcia. Disa muaj më vonë, pjesërisht falë punës së fshehtë të Garcia-s, i gjithë vendi do ta njihte agjentin Hanssen. Arrestimi i tij në shkurt 2001 shkaktoi tronditje në komunitetin e inteligjencës dhe jeta e tij të dyfishtë ishte kudo në faqet e para të gazetave asokohe. Më shumë se dy dekada më vonë, të hënën e kësaj jave, autoritetet njoftuan se ai ishte gjetur i pavetëdijshëm në qelinë e tij në burgun e sigurisë maksimale në Kolorado, ku ai po vuante një dënim të përjetshëm, pa mundësi lirimi me kusht, fajtor për 15 akuza. Ai ishte 79 vjeç dhe mendohet se ka ndërruar jetë nga shkaqe natyrale.

Tradhtia e Hanssen

Hanssen kishte studiuar rusisht në kolegj dhe filloi të punonte për FBI-në në vitin 1976. Brenda një dekade, ai po kalonte dy herë byronë. Duke filluar nga viti 1985, Hanssen operoi si një spiun brenda qeverisë amerikane, duke i shitur dokumente tepër sekrete BRSS dhe Rusisë dhe duke kompromentuar identitetet e spiunëve të fshehtë. Sipas deklaratës prej 100 faqesh që përshkruan krimet e tij, spiunazhi i Hanssen rezultoi në arrestimin dhe burgosjen e tre burimeve amerikane dhe ekzekutimin e dy të tjerëve. Disa nga dokumentet top-sekret që i dorëzoi Hanssen përfshinin një vlerësim të inteligjencës amerikane të përpjekjeve sovjetike për të mbledhur informacione mbi programet bërthamore amerikane. Në këmbim të mashtrimeve të tij, rusët i paguan Hanssen-it 1.4 milion dollar, 600,000 dollarë para në dorë dhe diamante, dhe 800,000 dollarë të tjera në një llogari bankare. Mbajtësit e tij në Moskë nuk e dinin identitetin e tij. Ai përdorte pseudonimin "Ramon Garcia", pa asnjë lidhje me Robert Garcia, rastësi që me siguri nuk i ka pëlqyer asnjërit nga ata. Aktivitetet e tij vazhduan shumë kohë pas rënies së Murit të Berlinit dhe shpërbërjes së BRSS. Ai ka tentuar të komunikojë me rusët deri në momentin e arrestimit.

Zbulimi i tij

Por një seri zbulimesh të inteligjencës përfundimisht e çuan FBI-në dhe aparatin e inteligjencës amerikane në gjurmët e tij. Zyrtarët e inteligjencës amerikane kishin dyshuar për një spiun në mesin e tyre që nga vitet 1990, por u deshën disa vite për të zbuluar Hanssen. FBI hartoi një plan për ta vendosur Hanssen nën vëzhgim duke e transferuar atë jashtë Departamentit të Shtetit ku ai punonte dhe duke krijuar një punë false në Byro ku mund ta monitoronin. Aty hyri Garcia, një operativ i fshehtë me përvojë, eprori i rremë i Hanssen, një shef shumë burokratik. Një prej ditëve ai e çoi Hanssen, në një poligon qitjeje ndërsa agjentët kryenin kontrolle, duke përfshirë një nga makinat e tij ku agjentët zbuluan dokumente tepër sekrete.

Arrestimi dhe dënimi

Deri në shkurt 2001, 300 agjentë po punonin në këtë rast, sipas FBI. Hanssen u arrestua në shkurt 2001 në Foxstone Park në Virxhinia dhe u akuzua për spiunazh. Ai u deklarua fajtor dhe u dënua me burgim të përjetshëm pa mundësinë e lirimit me kusht. Drejtori i FBI-së, Louis Freeh, e quajti tradhtinë e Hanssen "veprimet më tradhtare që mund të imagjinohen kundër një vendi të qeverisur nga sundimi i ligjit". Hanssen u dërgua në burg në Firence, Kolorado, ku qëndroi për më shumë se dy dekada deri në vdekjen e tij këtë javë. Historia e zbulimit të tij, duket si film hollivudian, dhe në fakt, ka frymëzuar një të tillë. Historia e O'Neill, një nga agjentët që zbuloi Hanssen u shndërrua në një thriller spiunazhi të vitit 2007, “Breach”, me aktorët Ryan Phillippe, Chris Cooper dhe Laura Linney.