Shkencëtarët japin alarmin: Toka po ‘del jashtë orbite’, po rrotullohet më shpejt se ç’duhet! Arsyeja mbetet mister!

Toka regjistroi ditën e saj më të shkurtër në dekada më 29 qershor kur përfundoi një rrotullim me vetëm 1,59 milisekonda më pak nga 24 orë, që është koha më e shpejtë e regjistruar që kur orët atomike filluan të gjurmonin rrotullimin e planetit tonë në vitet 1960, sipas ëebsite-it timeanddate.com.

Rekordi i ri ofron më shumë prova se Toka po rrotullohet më shpejt në vitet e fundit, megjithëse arsyeja e saktë për këtë përshpejtim të lehtë është një mister.

Planeti ka thyer rekordin e tij të shpejtësisë më shumë se 24 herë që nga viti 2020, duke përmbysur një ecuri të mëparshme prej disa dekadash me ditë pak më të gjata.

Toka nuk është një sferë e përsosur dhe rrotullimi i saj gjithmonë është duke u larguar pak nga shumë faktorë, duke përfshirë strukturën e brendshme të saj, ndikimin e baticës së Hënës dhe ndryshimet klimatike.

Një ekip ka sugjeruar që të dhënat e fundit mund të lidhen gjithashtu me luhatjet e poleve gjeografike të Tokës, të cilat drejtojnë një fenomen të quajtur lëkundjet e Chandler. Një profesor në Universitetin e Tasmanisë, i specializuar në vëzhgimin e Tokës, për Korporatën Australiane të Transmetimeve, Matt King tha se:

“Është e çuditshme sigurisht. Është e qartë se diçka ka ndryshuar dhe ka ndryshuar në një mënyrë që nuk e kemi parë që nga fillimi i astronomisë së saktë të radios në vitet 1970”.

Sipas NASA-s, erërat më të forta në vitet e El Niño mund të ngadalësojnë rrotullimin e planetit, duke e zgjatur ditën me një fraksion të një milisekondi.

Tërmetet, nga ana tjetër, mund të kenë efektin e kundërt. Tërmeti i vitit 2004 që shkaktoi një cunami në Oqeanin Indian zhvendosi mjaft shkëmbinj për të shkurtuar gjatësinë e ditës me gati tre mikrosekonda.

Nëse Toka vazhdon të regjistrojë ditë më të shkurtra, shkencëtarët përfundimisht mund të duhet të zbresin një sekondë nga orët atomike, që do të ishte shembulli i parë i një sekonde të kërcimit negativ në histori.

Sekonda të brishtë janë shtuar në të kaluarën për të korrigjuar orët, por askush nuk është dashur t’i shkurtojë ato. Megjithëse vargu i fundit i ditëve të thyerjes së rekordeve është një fenomen i çuditshëm afatshkurtër, ndërveprimet e Tokës me Hënën po e ngadalësojnë atë në terma afatgjatë.

Studimet e mëparshme kanë vlerësuar se dita do të jetë një minutë më e gjatë në rreth 6.7 milionë vjet. Pra, nëse ndiheni sikur nuk ka kohë të mjaftueshme në ditë kohët e fundit, instinktet tuaja ishin të drejta, por ka të ngjarë t’i ktheni ato milisekonda të humbura në planin afatgjatë.