Ekspozita "Jorgan and Artisans - Lost Nostalgia”, një reflektim mbi artin dhe zanatet e punimit të një objekti ikonik të banesës shqiptare

Jorgani, objekti simbolik i familjeve shqiptare, por jo vetëm. Dekorim e hijeshi, që krenarisht familja e “ekspozonte” përballë kujtdo që vizitonte banesën. Ekspozita "Jorgan and Artisans - Lost Nostalgia” kuruar nga Dorina Xheraj u hap për publikun në  “MuZEH Lab”, ku ishin të pranishëm artistë, piktorë, qytetarë dhe përfaqësues nga ambasada franceze, atasheu kulturor z. Pierre Raynaud. Qepur me dorë, durim e fanatizëm nga artizanët, kjo praktikë gradualisht ka shkuar drejt zbehjes, e tashmë brezat kujtojnë përmes tij nostalgjinë e fëmijërisë e kureshtjen e fëmijës për ta prekur si të ishte një “vepër arti” e familjes së thjeshtë shqiptare. Kuratorja Dorina Xheraj shprehet se ekspozita "Jorgan and Artisans - Lost Nostalgia” reflekton mbi artin dhe zanatet e punimit të një objekti ikonik të banesës shqiptare. “Këndvështrimi ynë përkonte tek jorgani si fuqizues midis traditës dhe artit. A mund të ripërtërihet tradita, duke e risjellë atë si element inovator që merr kuptime të shumëfishta me kreativitetin, por që njëkohësisht na kthen pas në nostalgjinë e fëmijërisë si objekt gati i ndaluar. Lidhja midis jorganit lidhet edhe me proverbat shqiptare, duke na reflektuar fuqinë komunikative në fjalët e urta, të cilat ne i sollëm përmes interpretimit të trashëgimisë”, shprehet kuratorja Xheraj. Ekspozita “Jorgan and Artisans - Lost Nostalgia” ka të ekspozuar dhjetë jorganë atllasi me ngjyra të ndryshme. Kuratorja e ekspozitës Dorina Xheraj thotë se për ti prezantuar ato në ekspozitë kanë pasur në vëmendje dhe historitë që kanë. “Për jorganët ne kemi bashkëpunuar me komunitetin e qytetarëve durrsakë, duke i kërkuar huazimin e tyre dhe historitë që mbartin”, tregon më tej Xheraj.

Ideja e ekspozitës

Ekspozita "Jorgan and Artisans - Lost Nostalgia” u mirëprit nga të pranishmit në hapje të saj dhe po vijon për publikun në muze. Kuratorja Dorina Xheraj thotë se ideja e saj lindi si nevojë për të dokumentuar jorganët si element i kujtesës sociale. “I humbur prej përdorimit, dhe për të nxitur rininë drejt njohjes, e kuptimit dhe mesazheve sociale që kanë ardhur në trashëgiminë shpirtërore përmes proverbave: shtriji këmbët sa ke jorganin; për pleshtin djeg jorganin; puna e rinisë jorgan i pleqërisë; kafja pa duhan si gjumi pa jorgan. Ne patëm objektiv bashkimin e kujtesës sociale dhe trashëgimisë shpirtërore si frymëzues për artin dhe interpretimin e trashëgimisë”, nënvizon kuratorja Dorina Xheraj. Ky projekt u mbështet nga “Balkan Museum Network”. Ekspozita u hap më datë 18 për publikun dhe vijon deri më 21 maj. “MuZEH Lab” u themelua në vitin 2021, sipas Xherajt me qëllim advokimin për muzetë dhe afrimin e individëve me trashëgiminë dhe kulturën. Në këtë muze ku po qëndron hapur ekspozita "Jorgan and Artisans - Lost Nostalgia” herë pas here zhvillohen edhe aktivitete të tjera, ku nuk mungojnë dhe takime e biseda të ndryshme me artistë të ftuar.