Historianët në konferencë shkencore për rrugëtimin shqiptar për Pavarësinë

“Rrugëtimi shqiptar për Pavarësinë” ishte tema e konferencës shkencore kushtuar 110-vjetorit të shpalljes së Pavarësisë, që i zhvilloi punimet në Akademinë e Shkencave. Kryetar i Akademisë së Shkencave akad. Skënder Gjinushi mbajti fjalën e hapjes dhe theksoi se Pavarësia është një proces dhe jo një datë. “U shpall më 1912-n, u mbrojt e u konfirmua më 1920-n. Pavarësia është baza e arritjeve të mëpasshme shtetërore e kombëtare. Pavarësia u rikonfirmua me fitoren antifashiste; pa Pavarësinë do të ishte i paimagjinueshëm ndryshimi i pozitës së shqiptarëve në tri dekadat e fundme: çlirimi e pavarësimi i Kosovës, integrimi europian i shqiptarëve, roli i tyre në rajon”, tha akad. Gjinushi. Akad. Mehmet Kraja, Kryetar i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës, në fjalën e tij shkruan se çdo përvjetor i Pavarësisë së Shqipërisë, tek kosovarët dhe tek të tjerët shqiptarë gjithandej përreth, nxit emocione të veçanta. Akad Pëllumb Xhufi mbajti kumtesën “Rrugëtimi i vështirë i popullit shqiptar drejt Pavarësisë”, ku bëri një paraqitje të ngjarjeve që kulmuan me shpalljen e Pavarësisë më 28 Nëntor 1912.  Në vijim prof. asoc. dr. Marenglen Kasmi paraqiti kumtesën “Wilhelm zu Wied dhe Shqipëria: 6 muaj ksenokraci”, ndërsa prof. dr. Ksenofon Krisafi foli për rolin e SHBA-së dhe Britanisë së Madhe në krijimin e kushteve për ringritjen e Shqipërisë në vitet 1920-1921. Prof.dr. Paskal Milo mbajti kumtesën “Pavarësia e Shqipërisë dhe ajo e Kosovës, një vështrim krahasues”. Sipas tij, këto dy ngjarje, janë dy akte solemne zyrtare që shpallën dy shtete shqiptare. “Pavarësia e të dyja vendeve vërtetë u zhvillua në kohë të ndryshme, por kanë pasur edhe tipare të përbashkëta, dhe një nga tiparet e përbashkëta është se të dyja aktet e para Pavarësisë janë shoqëruar me luftëra të armatosura. Nuk ka ardhur si rrjedhoje e ndonjë kombinacioni diplomatik që ua dhuruan pavarësinë  në tavolinë, por si rrjedhojë e luftës së këtyre dy pjesëve të kombit që kanë arritur një objektiv madhor”, tha prof.dr. Milo. Sipas tij, Pavarësia e Shqipërisë në 28 nëntor 1912 dhe Pavarësia e Kosovës në 17 shkurt 2008 janë akte solemne dhe zyrtare që shënuan në kohë të ndryshme lindjen e dy shteteve shqiptare.