Skënder Jaçe: Filmat shqiptarë janë pasuri e kombit dhe restaurimi i sjell ata në parametrat e kinemasë bashkëkohore

Restaurimi i shpëton filmat me probleme, që janë prodhime para viteve ’90 në vendin tonë. Për kineastë të ndryshëm, në filmat shqiptarë që kanë probleme procesi i restaurimit është një domosdoshmëri. Filmat e para viteve ’90, që janë pjesë e koleksionit të Arkivit Qëndror Shtetëror të Filmit për kineastin Skënder Jaçe janë sot pasuri kombëtare. Jaçe vlerëson punën që bëhet me restaurimin e filmave, ku titujt që përfshihen në këtë proces bëhen me dije vetë herë pas here nga AQSHF. Së fundmit arkivi bën me dije në rrjete sociale se në qendrën Dabimus srl u krye restaurimi fizik i negativit të filmit "Gjeneral Gramafoni", punë e domosdoshme paraprake për të kaluar te skanimi dhe restaurimi digjital i figurës dhe zërit. Kineasti Skënder Jaçe thotë se pas procesit të restaurimit këto prodhime filmash, që janë para viteve ’90 në Shqipëri i përgjigjen teknikës së projeksionit të kohëve sot. “Restaurimi i filmave shqiptarë i sjell ata në parametrat e kinemasë bashkëkohore. I përgjigjen teknikës së projeksionit të sotshëm dhe vjen me një figurë mjaft kualitative në parametra të mira në zë dhe figurë. Ndaj është mjaft e rëndësishme që jo vetëm kjo kopje që u restaurua tani, por filmat shqiptarë të vazhdojnë të gjithë të restaurohen së është një pasuri kombëtare. Të restaurohen filmat, që nga fillimet e kinemasë, që nga filmi i parë “Fëmijët e saj””, shprehet Skënder Jaçe kineasti dhe producenti, që merret shumë me filmin shqiptar që ai të mbërrijë tek publiku.

Interesi për filmat

Prej vitesh producenti Skënder Jaçe zhvillon aktivitetin “Open Cinema”, duke shfaqur filma të ndryshëm në qytetet e vendit. Edhe më herët ai ka treguar për mikpritjen, që i bën publiku prodhimeve kinematografike shqiptare. Jaçe thotë se filmat janë copëze jete të një kombi. “Restaurimi i filmave shqiptarë është domosdoshmëri. Filmat shqiptarë mirëpriten shumë kur ne i japi në netët e “Open Cinema” nëpër qytete të ndryshme të vendit. Filmat shqiptarë janë copëza jete të një kombi, kështu që ka shumë interes publiku”, shprehet kineasti Jaçe kur pyetet për filmat shqiptarë. Filmi “Gjeneral Gramafoni” me regji nga Viktor Gjika, për të cilin bën me dije punën që është bërë për restaurimin AQSHF është prodhim i vitit 1978. Skenari është shkruar nga Vath Koreshi dhe muzika Aleksandër Peçi. Aktorë në role Bujar Lako, Guljelm Radoja, Sheri Mita, Reshat Arbana, Sandër Prosi, Kadri Roshi, Tinka Kurti, Dhimitër Orgocka, etj. Procesi i restaurimit të filmave të vjetër shqiptarë ka nisur para disa viteve, ku janë realizuar disa nga prodhimet më të mira shqiptare si “Përrallë nga e kaluara”, “Nëntori i dytë”, “Tana”, “Vdekja e kalit”, etj. Koleksioni i AQSHF është krijuar kryesisht nga fondi i depozitës legale të prodhimit shqiptar të filluar prej vitit 1947, i cili ka qenë kryesisht prodhim i një qendre të vetme shtetërore, Kinostudios "Shqipëria e re", aktiviteti i së cilës fillon në vitin 1952 dhe përfundon në vitin 1992.