“Hëna e Ftohtë”/ Sonte të gjithë me sytë nga qielli, ja surprizat që na presin

Sonte do të shohim në qiell Hëna e plotë, ose sic njihet ndryshe ‘’Hëna e Ftohtë”, e cila është e fundit për këtë vit. Por nuk është vetëm Hëna ajo që do të shohim. Kjo Hënë na sjell surpriza të tjera, bashkë me të do të shihet Saturni, Jupiteri dhe Marsi.

Arsyeja pse kjo quhet ‘‘Hëna e Ftohtë’” është sepse ngrihet në qiell vetëm disa javë para solsticit të dimrit (21 dhjetor), kjo hënë bëhet e plotë gjatë kohës më të ftohtë dhe më të errët të vitit, sipas Maine Farmer’s Almanac.

Emra të tjerë të njohur për hënën e plotë të dhjetorit përfshijnë hënën e natës së gjatë (një referencë për solsticin e ardhshëm – nata më e gjatë e vitit në hemisferën veriore), hëna e dëborës dhe hëna e ngrirë sipas Almanac.

Hëna do të duket në një natë të mbushur me yje, ku Saturni, Jupiteri dhe Marsi do të jenë gjithashtu të dukshëm me sy të lirë. Vëzhguesit në pjesë të Amerikës së Veriut dhe Evropës madje mund të shohin hënën të kalojë përballë Marsit, duke mbyllur shkurtimisht dritën e Planetit të Kuq, të paktën nga këndvështrimi i Tokës. Ky fenomen gjysmë i rregullt njihet si okultim, ose “okultimi hënor i Marsit”, sipas Live Science Space.

Por ka diçka tjetër që po ndodh edhe me Planetin e Kuq. Gjatë natës, nga 7 dhjetori deri më 8 dhjetor, Marsi do të jetë “në kundërshtim” me Tokën, që do të thotë se është në anën e kundërt të Tokës si dielli. Me fjalë të tjera, dielli, Toka dhe Marsi do të rreshtohen të gjithë në një vijë të padukshme 180 gradë, ashtu siç bëjnë Dielli, Toka dhe Hëna gjatë një hënë të plotë. Kjo është ajo që e bën të mundur eklipsin e Marsit; të dy trupat rrotullohen në të njëjtën anë të Tokës.

Marsi përfundon një orbitë të diellit çdo 687 ditë, ose afërsisht dy herë më shumë se sa kohë që i duhet Tokës për të përfunduar një orbitë. Për shkak të periudhave të ndryshme orbitale të dy planetëve, kundërshtimi ndodh vetëm një herë në çdo 26 muaj, sipas NASA-s, kështu që shijoni pamjen e Planetit të Kuq përderisa zgjat.

Hëna e plotë ndodh një herë në çdo 30 ditë ose më shumë, kur dielli, Toka dhe Hëna rreshtohen në një vijë të padukshme 180 gradë. Orbita e Hënës ndryshon nga ajo e Tokës me rreth 5 gradë, kështu që hëna zakonisht është pak më e lartë ose më e ulët se hija e Tokës, duke lejuar që rrezet e diellit të ndriçojnë anën përballë Tokës.

Hëna e plotë tjetër është Hëna e Ujkut, e cila do të ndodhë të premten, 6 janar 2023.