BREAKING NEWS

Gati lirimi i Sali Berishës dhe Jamarbër Malltezit nga burgu, ja çfarë përmban marrëveshja e Edi Ramës me “Rithemelimin”, nga shkatërrimi i SPAK dhe rrëzimi i ligjit të dekriminalizimit, te ngritja e komisionit anti-reformë

Gati lirimi i Sali Berishës dhe Jamarbër Malltezit nga burgu, ja
x
BREAKING NEWS

Ja çeta e grabitjes së pronave të ushtrisë, nga presidenti Bajram Begaj, te Xhaçka dhe Belinda Balluku, zbardhen shkeljet e rënda penale për interesat e oligarkëve, si u vendos në rrezik siguria kombëtare, operacionaliteti i Forcës Detare dhe detyrimet...

Ja çeta e grabitjes së pronave të ushtrisë, nga presidenti
x
BREAKING NEWS

Katër atentate e plagosje në katër ditë ministrit të suksesshëm Taulant Balla, policia mbledh gëzhojat e ekzekutimeve

Katër atentate e plagosje në katër ditë ministrit të
x
BREAKING NEWS

Spartak Ngjela: Serbët u infiltruan në Shqipëri në vitet ’92-’97 me ndihmën e qeverisë “Berisha” dhe u investuan për të shkatërruar ekonominë e vendit, ja dosja e ‘nxehtë’ që është mbuluar nga pluhuri i harresës dhe si SPAK mund të çojë pas hekurave 2 ...

Spartak Ngjela: Serbët u infiltruan në Shqipëri në vitet
x
BREAKING NEWS

16 vite nga masakra e “Gërdecit”, ja të fshehtat tronditëse të aferës së fabrikës së vdekjes, në “lojë” ishin 10 miliardë dollarë, nga zhdukja e dëshmitarëve, te kërcënimet e Shkëlzenit për Luan Hoxhën për t’i mbyllur gojën dhe alibitë e Berishës për t...

16 vite nga masakra e “Gërdecit”, ja të fshehtat
x
BREAKING NEWS

Nga zbërthimi i bisedave sekrete, te skema që ndoqi kreu i ARRSH për të përfituar miliona euro nga kompania e tij që e deklaroi të shitur, zbardhen të tjera detaje nga arrestimi i Evis Berberit dhe dy biznesmenëve, ja çfarë u zbulua nga celularët e sek...

Nga zbërthimi i bisedave sekrete, te skema që ndoqi kreu i ARRSH
x
BREAKING NEWS

Pas Ogerta Manastirliut, edhe Belinda Balluku drejt dorëheqjes dhe prangave, ja të gjitha skandalet ku është përfshirë zv/kryeministrja

Pas Ogerta Manastirliut, edhe Belinda Balluku drejt dorëheqjes dhe
x
BREAKING NEWS

Idajet Beqiri plas “bombën”, Flamur Noka dhe Luçiano Boçi shkuan në Janinë me një thes me para, ja personazhi misterioz që takuan për të goditur kundërshtarët e Sali Berishës në Tiranë, zbardhen pazaret

Idajet Beqiri plas “bombën”, Flamur Noka dhe Luçiano
x

Opinion / Editorial

Kina 72 vjet Republikë Popullore dhe një replike e vogël brenda nesh

Kina 72 vjet Republikë Popullore dhe një replike e vogël brenda

1. Një tetori, kjo ditë e shënuar për popullin vëlla kinez, simbiozë e veçantë prej 56 kombësish, këtë vit na sjell në kujtesë 72 vjetorin e shpalljes së formës qeverisëse të vendit Republikë Popullore. Me këtë levë politike kryesore dhe vendimtare, ajo nisi rrugën për ndryshimin rrënjësor të raporteve shoqërore, diametralisht të kundërta nga ato që ka njohur njerëzimi deri më sot, bazuar në pronën private. Ne shqiptarët, si popull, të distancuar e shkëputur nga dredhitë subjektive e voluntariste të politikave për atë kohë, (e cila përherë mbetet thikë me dy presa), kemi arsye dhe motive madhore e të fuqishme t'i urojmë nga zemra popullit të mirë kinez: Festën e Madhe të 72 vjetorit të kësaj ngritjeje epokale, e gëzofsh për jetë e mot, u bëfsh pishtar i njerëzimit për kauzën e madhe që ke përqafuar, mbetsh dragua real, i fuqishëm, kërkues e premtues, i tillë siç u përfytyrua ai në imagjinatën popullore. Kur kujtojmë dragoin, na shkon mendja tek Kina; zhvillimet e reja të Kinës, figurativisht i shprehim si rizgjim dhe ngritje të madhe të një dragoi më të fuqishëm se ai i legjendave! 1 tetori i vitit 1949 mbylli përfundimisht padrejtësitë antikombëtare nga jashtë, çeli epokën e vendosjes së drejtësisë shoqërore brenda vendit, qeverisje me sundimin e ligjit, si vullnet i vet popullit sovran, mbetet proces i pandërprerë, me vlera në rritje, të përmasave botërore! Kina sot është në epiqendër të vëmendjes së popujve, tepër të ndjeshëm ndaj aspiratës dhe kauzës për atë rend shoqëror të ri, të cilit, pashmangshmërisht, i përket e ardhmja e mbarë njerëzimit, ku jeta të jetë e organizuar plotësisht me drejtësi e barazi, me humanizëm, begati e lumturi për të gjithë; jo si deri më sot, që duket sikur një pakicë i ka bërë nëna, shumicën dërmuese lopa; më e mira, sikur të jenë një kope apo turmë e sapo shkëputur nga fisi i majmunëve, siç na u krijua gjendja tek ne me këtë restaurim të kapitalizmit! Duke i qëndruar besnik rrugës së re të zgjedhur, duke vepruar dhe me shpirt krijues, po dëshmojnë se Marksizmi i ka rrënjët në realitetin shoqëror, është yll polar dhe shpresë e sigurtë e popujve të botës për ta kthyer jetën shoqërore në identitetin e vet të vërtetë, pa tjetërsimet e shëmtuara, që kultivuan pakicat sunduese, prona private, absolutizimi i interesave të ngushta; njëherazi, po merr hak 3-4 fish më tepër për atë humbje të madhe të betejës së madhe në ish-kampin socialist. Vështirësi, përpjekje këmbëngulëse e sakrifica shumë të mëdha me zigzage gabimesh e korrigjimesh, i janë dashur Kinës edhe mbas ditës së shënuar të 1 tetorit e në vazhdim për t'i qëndruar besnik idealeve të çlirimit kombëtar e social, për të bërë realitet ëndrrën e njerëzimit, të argumentuar shkencërisht nga Marksizmi. Shkenca udhëheqëse jepet si disiplinë shkollore dhe mbahet në qendër të vëmendjes, deri dhe nga vetë Presidentit i vendit, shoku Xi Junping. Kjo është një dëshmi dhe tregues i vazhdimësisë së vijës, konsekuencës së çdo ekipi të udhëheqjes politike, e vizionit të qartë, vendosmërisë dhe vullnetit për të bërë më të mirën për jetën e popullit më të madh të botës dhe boll të vuajtur nga kafshimet e krokodilëve socialë.

2. Është rasti i volitshëm këtu, që brezi im dhe jo vetëm ne, të shprehet edhe me ndërgjegje të vrarë për atë gabim fatal të udhëheqjes së Tiranës në gjysmën e dytë të shekullit 20, e cila, desh t'i vinte mina asaj miqësie vëllazërore shqiptaro-kineze, që u ngrit si një super-model i solidaritetit të popujve dhe çuditi botën. Një politikë krejtësisht e shtrembër, një marksizëm dogmatik deri në fanatizëm, e çoi udhëheqësin tonë epokal, Enver Hoxhën, në silurimin, fatalisht, e asaj miqësie të veçantë dhe me kulturë në sekuenca katastrofike për kombin tonë. Ajo prishje ishte një incident mendor, që hyn në formulën e urtësisë shqiptare: mendja bën kalanë, mendja bën dhe hatanë; e njohur kjo dhe nga latinët me shprehjen: erare humanum est (gabimi është njerëzor). E kujtojmë atë zhbërje miqësie, për mos ta harruar, ta zbërthejmë detajisht dhe theksojmë më me forcë, si një pësim të madh, nga duhet të nxjerrim dhe mësime të mëdha. Këtu po shprehim vetëm falënderime për atë popull, që na ndihmoi, duke e hequr dhe nga goja. Në veçanti, mirënjohje dhe nderime të veçantë 6000 specialistëve, prej bijve më të mirë të atij populli, që u angazhuan vëllazërisht, me pasion, aspak për përfitime për ngritjen e industrisë, zhvillimin e bujqësisë, forcimin e mbrojtjes, në arsim, shëndetësi, art. Punuan tek ne si për vendin e tyre edhe me orë shumë të zgjatura, deri në vetëmohim. Duke rënë edhe në krye të detyrës, si i paharruari Zhang Boayo, në vendosjen e antenave në malin e Dajtit dhe biri tjetër në ndërtimin e ekspozitës madhështore Shqipëria sot, të cilët dhe u përcollën nëpërmjet një ceremonie madhështore me dhimbje e pikëllim njerëzor. Për më tepër edhe një qytetar i thjeshtë, nëse ka bindjen dhe besimin e popullit edhe pa mandatin zyrtar të tij, me zemër të hapur e vullnet të mirë, i shpreh mirënjohje dhe falënderime popullit kinez, njëherazi dhe ndjesë të thellë, që udhëheqja jonë politike e kohës së socializmit, u soll ndaj Pekinit sipas formulës: eja baba të të mësoj arën!

 3. Popujt mbajnë gjallë jetën, ata bëjnë dhe historinë, janë aktorët e vetëm të fuqishëm. Vlerat e përpjekjeve të tyre mbeten gjatë e më të çmuara se shumë perla të natyrës. Sa më ngushtë të jenë në mirëkuptim, aq më e madhe, madje e pashtershme bëhet forca e tyre. Një super-model i lidhjeve dhe solidaritetit midis popujve është dhe miqësia kinezo-shqiptare. Kujtojmë se plantacionet me ullinj në Kinën Jugore, nga fidanë të çuar për herë të parë nga Shqipëria mbi gjysmë shekulli më parë, me moshë mbi gjysmëshekullore, do të mbeten dhe shtohen për shekuj pa mbarim. Kjo bimë, që mbahet botërisht si simbol i paqes, po mbart dhe lëshon pa mbarim jehonën e miqësisë kinezo-shqiptare, atë supermodel të solidaritetit të popujve, që do të bëhet ligj i pashkruar i mbarë njerëzimit. Popujt në botë, të mëdhenj dhe të vegjël, kanë përfitime nga politikat e mbara, por jo në pak raste ato degradojnë e degjenerojnë në atë farë feje, prishnin punë e shkaktojnë dëme, sa të thuash: kush dreqin i shpiku dhe kush po vazhdon t'i përdorë kaq ndyrë! Ç'bëjnë popujt, për vete e në solidaritet midis tyre mbeten si Himalaje e Muri i Madh; ç'bëjnë mbrapsh politikat, le të harrohen e zhduken, si than dielli vesën e mëngjesit. Më të goditur gjejmë fjalën e mikut të madh të Kinës, diplomatit shqiptar Hajdar Muneka: Nga viti në vit, të dy palët kishin gdhendur ndjenja të sinqerta miqësie e respekti përtej kufijve të moralit, politikës dhe ideologjisë. Ato nuk u shuan as në ditët e acarit të madh të marrëdhënieve disa vite më vonë. Këto ndjenja edhe sot janë aty e do të mbeten gjatë në kujtesën e dy popujve tanë, ndoshta edhe më gjatë se emrat që e ngjizën këtë miqësi. Pa dyshim, merita më e madhe është e të dy popujve me kulturë të lashtë, që historikisht kanë ditur të presin e të zënë miq (Dritëhijet e një miqësie që çuditi botën, 2019, f. 120). Fjalë të mençura të këtij biri të popullit të mençur për një mik të madh, pothuaj të paparë! Janë po ata në botë, të mëdhenj apo të vegjël, që ose përfitojnë shumë nga politikat e mbara, po jo në pak raste ato i çorodisin, i viktimizjnë e i dëmtojnë në atë farë feje, sa të ulërijnë se kush dreqin i ka shpikur! Njëherazi, ata nuk e kanë as të lehtë të mbajnë qëndrim, të paktën, të distancohen nga hapat e veprimet viktimizuese të politikave, të cilat gatuhen në kokat e stafit drejtues dhe zbatohen po me kokën e tyre. Këtë e ka tagër ta bëjë saktë e mirë vetë historia.

4. Më tej po vazhdojmë me dy mendje bashkë, nën arbitrimin dhe ndarës së shapit nga sheqeri prej vetë lexuesit. Se replikat, debati dhe polemikat janë shpirti, atributi dhe forcë zhvillimore e të menduarit. Partner më imediat, i këtyre ditëve, koincidues në kohë dhe në hapësirë, është kolegu profesor Pirro Prifti me shkrimin: Kina - me një sistem ekonomik që nuk ekziston askund në botë. (gazeta “SOT”, 24 shtator 2021). Pikë së pari, na bie në sy dhe na tërheq vëmendjen fakti, që autori i nderuar, një intelektual kalibri, hulumtues dhe publikues sistematik, me interesa të gjëra, po që efektivitet dhe dashuri... të atij dragoi real, që po e eklipson atë të legjendave. Njerëzore dhe e pritshme do të ishte vetë 1 tetori si ngjarje madhore dhe një urim, po secilit i jepet ashtu si ia pret. Në shikimin më të përgjithshëm, vallë, sistemi ekonomik i cilit vend në botë nuk pëson ndryshime në kohë, brenda vetes, apo nuk dallon nga vendet e tjera, të afërta e të largëta? Me titullin mbi ekonominë, kolegu e ka kapur demin për brirësh, po atij i duket sikur po bën sensacion, duke na kumtuar se në Kinë ajo është unikale, e paparë, është një dhe dy s'bëhen, është e veçanta e dheut (pa aluduar si për të bukurën e dheut!). Po ta ngushtojmë vizionin dhe të përqendrohemi në epokën tonë, na del se nuk vërejmë ndonjë sistem ekonomik të veçantë, pa precedent, të tillë si ai, nuk ka as në qiell, as në tokë! Shpallet zbulimi i një sistemit tjetër të ri, nga ata dy kryesorët që janë në rend të ditës. Mësojmë një çudi të sajuar nga një mendje çudindjellëse! Na sposton vëmendjen nga një realitet shumë i qartë, i kuptueshëm nga kushdo. Në vend të këtyre stërhollimeve, lojëra fjalësh, ku më ke e ku të kam. Është thjesht një popull, me shtetin e udhëhequr e orientuar nga Partia e vet Komuniste, i cili po ndërton socializmin me karakteristika kineze dhe i qëndron besnik e me vendosmëri rrugës dhe vijës marksiste të përcaktuar nga Udhëheqësi i tij epokal, Mao Ce Duni. Kjo na kujton idenë e vetë klasikëve se Marksizmi nuk është dogmë, po udhëheqje për veprim dhe kinezët, me reformat dalin tamam krijues të doktrinës çliruese dhe emancipuese të proletariatit. Po pse autori ka ndërtuar një lloj tollovie? Edhe kjo e ka një shpjegim e arsye. Së dyti, kolegu, do ta kishte hartuar shkrimin e vet më përmbajtjesor e domethënës, po të ishte bazuar, të paktën, në dy burime me interes të veçantë: a) I pari burim, shumë konstruktiv, me fjalën më të fundit të gjendjes dhe për perspektivën, është libri Qeverisja e Kinës (2017, 578 faqe) e shokut Xi Jinping, titullar i Partisë dhe i Shtetit, i ekipit të ri qeverisës, që doli nga Plenumi i parë i Komitetit Qendror të 18 të PKK (nëntor 2012). I dyti, “Dritëhijet e një miqësie që çuditi botën” i ish-ambasadorit tonë në Pekin (2019), shkruar me aq realizim. Referimi tek i pari ka rëndësinë e veçantë se është zëri i vetë vendasit dhe i zoti i shtëpisë e di ku i pikon çatia. Në 79 fjalime, bisedat, intervista, udhëzime, korrespondenca, të sistemuara në 18 kapituj problemorë, siç janë Socializmi me karakteristika kineze, Ëndrra kineze, Reforma të gjithanshme dhe të thella, deri tek Zhvillimi paqësor; e Për një model të ri marrëdhëniesh ndërmjet vendesh të mëdha. Në to ka gjetur shprehjen e argumentuar strategjia dhe idetë e reja, që kanë çuar peshë Kinën këto mbi 40 vitet e fundit; janë shkrirë harmonikisht në një të vetme Marksizmi, Maodecunideja, Tensiapizmi dhe mençuria kineze e stazhionuar në shekuj. Të gjithë kapitujt dhe materialet që i mbushin ata, janë boll të pasura me ide jetësore, reale, objektive dhe konstruktive, japin portretin dhe imazhin e Kinës në dinamikë, deri në këto dy dekadat e shekullit tonë. Kapituj të tjerë janë: Lufta kundër korrupsionit, Forcimi i rolit udhëheqës të partisë dhe të forcojmë lidhjet e partisë me popullin etj. Ta kishte lexuar dot këtë vëllim të pasur dhe shumë të sinqertë, atij nuk do t’i duhej fare të përdorte në shkrim termin diktaturë maoiste, sepse ishte po vetë Mao që e cilësoi Ten-in floriri i vogël, është gjithnjë ai, i përpjekur vetëm për më të mirën dhe me mençuri ka reflektuar kur jeta nuk i ka justifikuar direktivat e tij. Nuk do ti shpëtonte shprehja: Duket se Xi Jinping me forcë po përpiqet ta kthejë Kinën në vizionin socialist të Maos; as tjetra: shifrat ekonomikë tregojnë një realitet ashtu si përpiqet të bindë botën Presidenti etj. Së treti, autori ynë, kur flet për komunizmin, duket sikur i merret goja dhe i ngec fjala në grykë, sikur i ka zënë rrota bishtin dhe i duhet të thotë diçka sa për të larë gojën. Ka boll kulturë e informacion, por i mungon nonsensi dhe dashamirësia për rendin e barazisë dhe të drejtësisë shoqërore. Qejfi ia ka jo të vërej se SHBA, Japonia dhe Gjemania - ata karokodilë socialë, që aq rëndë e kanë kafshuar, në mos për gllabërim tërësor, në shkëputjen e thelave të konsiderueshme, paskan më shumë të ardhura për frymë. Sa mirë do të ishte, që kur arrin të pohojë se: si një superfuqi ekonomiko-ushtarake, Kina po konkurron e sfidon Amerikën në çdo sferë të ekonomisë, të mbrojtjes, të teknologjisë e kozmosit, t’i mëshonte kësaj ideje, që të ishte plotësisht bindës. Së katërti, në vend të normës njerëzore, mendo për mirë edhe kur të duket keq, autori ynë në daljen e vet publike për Kinën, bën krejt të kundërtën: mendon për keq, edhe kur përpjekjet janë bërë e bëhen për mirë. Me këtë, i jep të drejtë idesë së Trump, se Kina, jo më Rusia është kundërshtari kryesor i Amerikës. Po Kina tërë dinjitet e seriozitet i thotë botës: tregtinë dhe konkurrencën, nuk i shpika unë, ato i gjeta dhe i mësova prej jush! Së pesti, në këtë kontekst dhe si rrjedhojë e kësaj mënyre të menduari e të zbërthimit të problemeve madhore të kohës, kolegu ynë, në ngjashmëri të plotë me idenë e pikëllimit botëror të shprehur në krijimtarinë artistike, po më shumë si një profet botëror, jep alarmin pikëllues, dramatik, tronditës, kërcënues, shkatërrues, pa shpresë, me ato fjalë përmbyllëse të shkrimit: Konflikti në kohën e sotme do të mbetet ndoshta më i rrezikshmi, i tillë që po vihet në rrezik edhe vetë ekzistenca e Planetit! Kush mban përgjegjësi për këtë diplomaci e panik, fjalori që ka boll fjalë, apo autori që i psonis ato, ku janë e ku s'janë dhe ndërton të tilla fjali me mendjen se ka vepruar si arkitekti, që zgjedh gurët e duhur, për një mozaik të bukur!? Ai dhe Donald Trump, nuk duan t'ia dinë se për konsolidimin e paqes, për sendërtimin e pesë parimeve të bashkekzistencës paqësore, të formuluara nga i paharruari Çu En Lai, para 50 vjetëve shtegtoi në Pekin alamet Richard Nikson, se bota, ka aq mend sa të mos e hedhë në erë planetin e vet, as aksidentalisht, as me qëllime të çmendura; se më me mend në kokë kjo botë ka Kinën, që flet qartë edhe në kapitujt e librit të Presidentit: Zhvillimi paqësor, Për një model të ri marrëdhëniesh ndërmjet vendesh të mëdha, Diplomacia me vendet fqinjë etj. Së fundmi, ky lëmsh mendimesh, të montuara për çështjen më madhore të botës sot, është krijuar sepse autori, ka vjelë lehtësisht zërin e Perëndimit, ka bërë të vetën optikën borgjeze të çështjeve sociale dhe meqenëse tek ne, fatkeqësish, po restaurohet kapitalizmi, kësaj duhet t’i shtohet edhe e keqja tjetër, që të mendojmë dhe përdorim vetëm po atë optikë. Përderisa edhe bulmeti i staneve kushtëzohet nga lloji i kullotave të tufës, ç'pret nga robt e zotit, (se kolegu ka debulesë dhe për teologjinë), që krahas kufizimeve personale, janë edhe nën një ndikim më të gjithanshëm e më të fuqishëm ideo-shpirtëror?! Po sociologjia borgjeze nuk e përligj Marksizmin si shprehjen më të lartë të shkencës socialigjik, ajo mbetet idealiste, metafizike, elektrike, sofiste, mënyra mendimi, që janë të pavlefshme, subjektive, tendencioze, që s'pinë ujë për kuptimin dhe shpjegimin e dukurive dhe proceseve shoqërore.