Zbulohet se çfarë ndodhë nëse Serbia pranon planin për Kosovën, ja arsyet pse vendimi do të duhej të shkonte në referendum

Cilido qoftë propozimi evropian për një marrëveshje për çështjen e Kosovës, Qeveria e Serbisë nuk do të mund ta miratojë atë pa referendum, nëse ai dokument cenon çështjet që kanë të bëjnë me vetë Usav. Analistët për “Blic” theksojnë se ka një procedurë të gjatë ligjore para miratimit të një marrëveshjeje të tillë.

Seanca e Qeverisë në të cilën presidenti Aleksandar Vuçiç e njohu kryeministrin dhe ministrat me detajet e bisedës së tij me pesëshen diplomatike të premten dhe detajet e propozimit evropian për çështjen e Kosovës menjëherë shkaktoi polemika në opinion nëse fati i Republika e Kosovës tashmë po vendoset në Nemanjina 11 apo është vetëm fillimi i fazës finale të një procesi të gjatë?

Fjalët e Vuçiçit se konflikti i ngrirë nuk na përshtatet dhe se biseda me zyrtarët e lartë të Quintës ka qenë një nga më të vështirat e deritanishme krijuan imazhin se këto janë ditë vendimtare për çështjen e Kosovës. Tensionet u rritën më tej nga informacionet nga kreu i SNS-së se Vuçiç po mendonte madje të jepte dorëheqjen për shkak të presioneve brenda dhe jashtë vendit.

Prandaj, në këtë moment, ndoshta pyetja më e rëndësishme është se çfarë procedure ligjore kërkon propozimi evropian për zgjidhjen e çështjes së Kosovës në Serbi? Çfarë hapash ligjorë duhet të ndërmerren nëse qeveria e Serbisë ndonjëherë vendos të pranojë marrëveshjen e propozuar? Në çfarë situate do të jetë e nevojshme thirrja e një referendumi për të miratuar atë dokument?

Të miratohet nga Qeveria dhe Kuvendi, pastaj referendum

Ish-diplomati Zoran Milivojeviq nuk pret që së shpejti të ketë nevojë për një referendum në Serbi për shkak të propozimit të marrëveshjes evropiane.

"Mendoj se është vetëm një platformë për vazhdimin e negociatave ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, kështu që nëse qeveria e pranon, do të ketë vetëm raunde të reja negociatash. Përmes kësaj marrëveshjeje të propozuar, Perëndimi po përpiqet të shtyjë njëfarë njohjeje të shtetësisë së Kosovës, por është e qartë se Beogradi kurrë nuk do të pajtohet me subjektivitetin juridik ndërkombëtar të Kosovës apo hyrjen e saj në Kombet e Bashkuara", u shpreh Milivojeviq për Blic.

Nëse do të arrihej ndonjë marrëveshje me Prishtinën, bashkëbiseduesi ynë shpjegon se si do të vazhdonte procedura e mëtutjeshme ligjore.

"Së pari, qeveria duhet ta miratojë atë marrëveshje dhe ta përcjellë në parlament, i cili duhet të miratojë Ligjin për pranimin e marrëveshjes. Nëse ai dokument përcakton fatin e territorit shtetëror, gjegjësisht kufijve të tij dhe të ardhmes së Kosovës dhe Metohisë, atëherë sigurisht që do të mbahet referendum, ku për miratimin e marrëveshjes është e nevojshme shumica e votave prej 50 për qind", shpjegon Milivojeviq.

Artikulli i dytë më i diskutueshëm i propozimit evropian?

Të gjitha dilemat lidhur me propozimin evropian për marrëveshje për çështjen e Kosovës lindin edhe për faktin se ky dokument nuk është publik. Deri më tani janë shfaqur disa versione të asaj marrëveshjeje të propozuar. Sipas versionit të fundit, ndoshta nga këndvështrimi i Beogradit, artikulli më i diskutueshëm është neni 4, në të cilin Serbia heq dorë nga e drejta për të penguar hyrjen e Kosovës në institucionet ndërkombëtare. Megjithatë, bashkëbiseduesit tanë besojnë se neni 2 është ai që duhet të konsultohet me popullin në referendum për miratimin e kësaj marrëveshjeje: "Të dyja palët do të udhëhiqen nga qëllimi dhe parimet e përcaktuara në Kartën e Kombeve të Bashkuara, veçanërisht ato për të drejtat sovrane të shteteve, respektimin e pavarësisë, autonomisë dhe integritetit territorial të tyre, të drejtën për vetëvendosje dhe mbrojtjen e njeriut. të drejtat dhe mosdiskriminimi", shkruhet në atë artikull.

A duhet të shkojmë në referendum për shkak të atij neni?

Propozimi evropian nuk është domosdoshmërisht një temë për një referendum.

Profesori i së Drejtës Ndërkombëtare në Universitetin e Reading, Marko Malinoviq, thotë se “propozimi evropian për marrëveshje është i natyrës politike dhe nuk është domosdoshmërisht temë për referendum”.

"Një marrëveshje ndërkombëtare, veçanërisht nëse kërkon ndryshimin e Kushtetutës së Serbisë, ndoshta është. Por referendumet janë një kategori mjaft binare që ndonjëherë nuk mund të paraqesin çështje të ndjeshme që janë mjaft komplekse për njerëzit në mënyrën e duhur", beson Malinovi?.

Në fund, patjetër do të ketë një referendum

Historiani dhe ish-ambasadori në SHBA Milan St. Protiq nga ana tjetër pret që në fund të procesit negociator me Prishtinën patjetër të ketë referendum. Siç thotë ai, në atë referendum do të jetë “plotësisht e qartë se cilat dy opsione po zgjedhin qytetarët e Serbisë”.

“Do të jetë në dorën e qytetarëve që të vendosin. U takon politikanëve dhe pushtetarëve që të negociojnë një zgjidhje dhe të nxjerrin maksimumin që munden dhe më pas qytetarët do të marrin një vendim dhe do të mbajnë pasojat e vendimit të tyre. E vetmja gjë që është e rëndësishme është që referendumi të mos jetë manipulim i njërës apo tjetrës palë, por që qytetarët të prezantohen qartë dhe me zë të lartë avantazhet dhe disavantazhet e të dyja palëve dhe që pyetja të formulohet në mënyrë të tillë. mënyrë që nuk favorizon as njërën e as tjetrën zgjidhje”, përfundon Protiq.