Marsela Shytia
Njeriu që dikur e përshkruante stilin e tij të lidershipit si Jupiterian, tani i ngjan Icarit, pasi luajti me zjarrin politik dhe u dogj. Aleanca centriste e presidentit francez Emmanuel Macron u mposht të dielën pasi partia e ekstremit të djathtë Rally National (RN) u rrit në raundin e parë të zgjedhjeve parlamentare të vendit. Dikur shihej si një lëvizje eksteme, RN tani mund të pozicionohej për të marrë pushtetin , pasi fitoi 33% të votave. Më pas do të bëhej partia e parë e ekstremit të djathtë që hyn në qeverinë franceze që nga Lufta e Dytë Botërore, megjithëse asgjë nuk është e sigurt përpara raundit të dytë të së dielës. Aleanca e krahut të majtë, Fronti i Ri Popullor, gjithashtu bëri mirë, duke u renditur e dyta me 28% të votave. Ndërkohë, aleanca e Macron u rendit në vendin e tretë me 21% të votave, duke lënë shumë në kampin e tij të mendojnë pse presidenti thirri zgjedhjet e parakohshme në radhë të parë. Megjithatë, ka ende një rrugë të gjatë për të bërë në këto zgjedhje.
Tre blloqe rivale
Vetëm 76 kandidatë u zgjodhën në parlamentin me 577 vende të dielën: 39 nga RN dhe aleatët e saj, 32 nga Fronti i Ri Popullor dhe vetëm dy ligjvënës nga aleanca e Macron. jesa tjetër e vendeve do të vendoset në raundin e dytë fundjavën e ardhshme, dhe para kësaj priten sasi të mëdha pazaresh politike dhe manovrash. Kjo mund të përcaktojë nëse një ndryshim i vërtetë sizmik është duke u zhvilluar në politikën franceze dhe peizazhi tani është i ndarë midis tre blloqeve rivale. Është krijuar një situatë e paprecedentë, me një numër rekord garash me tre drejtime që pritet të zhvillohen të dielën, 306 krahasuar me vetëm tetë në 2022. Vetëm ata kandidatë që kalojnë pragun e 12.5% kalojnë në balotazh. Në mënyrë tipike, në shumicën e zonave zgjedhore kalojnë vetëm dy kandidatë, por këtë vit, rreth gjysma e tre kandidatëve do të kalojnë në raundin tjetër.
Gara e pazakontë
Nga këto gara trepalëshe përfitojnë kandidatët që dolën në krye në raundin e parë dhe me RN në një pozicion kryesor në mbi gjysmën e balotazheve, disa parti po hartojnë strategji për të bllokuar të djathtën ekstreme. Ata nuk kanë shumë kohë, pasi kandidatët duhet të vendosin nëse do të konkurrojnë apo jo deri sonte mbrëma. Fronti i Ri Popullor i krahut të majtë ka njoftuar se do të tërheqë të gjithë kandidatët që dolën në vendin e tretë për të ndihmuar në parandalimin e zgjedhjes së kandidatëve të ekstremit të djathtë. Në fund të fundit, gjithçka mbetet vetëm një udhëzim – tërheqja ose jo varet nga kandidatët individualë dhe votuesit do të bëjnë zgjedhjet e tyre. Presidenti Emmanuel Macron u tregua gjithashtu i hapur ndaj metodës, duke kërkuar që të studiohet situata e çdo zone për të gjetur aleanca, madje edhe me kandidatët e La France Insoumise, për të bllokuar Asamblenë Kombëtare të Marine Le Pen dhe Jordan Bardella.
Pakënaqësi në Bruksel
Në Bruksel, përshpejtimi i dhënë nga partitë tradicionale për të parashikuar goditjet që mund të vijnë nga fitorja e Marine Le Pen në Francë, ka krijuar shumë pakënaqësi, veçanërisht në grupet më të vogla të familjeve të mëdha evropiane. Arroganca e qeverive të lëkundshme si ajo gjermane dhe spanjolle apo edhe gjatë zgjedhjeve si ajo franceze, nuk u pëlqeu atyre partive që bëjnë pjesë në grupimet tradicionale të pranishme në Bruksel, si dhe atyre që nuk janë të paktë – që pavarësisht se kanë dalë fitues nga zgjedhjet, e gjejnë veten të margjinalizuar nga zgjedhjet. Partia RN e dojenes së ekstremit të djathtë, Marine Le Pen, është jashtëzakonisht euroskeptike dhe megjithëse nuk flet më për një “Frexit” të plotë, apo largim francez nga Bashkimi Europian, manifesti i saj vë në pikëpyetje vetë themelet e projektit europian. RN e ka bërë të qartë se do të përpiqet të dobësojë bashkimin dhe të rifitojë më shumë kontroll mbi kufijtë dhe sovranitetin e saj. Pasi në pushtet, dhe me Giorgia Meloni të Italisë dhe Viktor Orban të Hungarisë si aleatë të ekstremit të djathtë, planet e tyre për Evropën mund të kenë shumë më tepër peshë. Nëse RN dominon parlamentin, do të jetë gjithashtu një lajm i mirë për presidentin rus Vladmir Putin.