“Ushtari” i Vladimir Putinit fiton zgjedhjet në Sllovaki, skenari që i frikësohej Evropa bëhet realitet, ja pse rezultati ka tronditur Perëndimin dhe Ukrainën

Një parti e kryesuar nga një figurë pro-Kremlinit siguroi më shumë vota sesa pritej në zgjedhjet në Sllovaki, gjë që mund të përbëjë një sfidë për unitetin e NATO-s dhe BE-së në Ukrainë. Sipas rezultateve paraprake, partia populiste SMER e Robert Fico fitoi 22.9% të votave. Sllovakia Progresive (PS), një parti liberale dhe pro-ukrainase fitoi 17.9%. Fico, një ish-kryeministër dy herë, tani ka një shans për të rifituar postin, por së pari duhet të kërkojë partnerë koalicioni pasi partia e tij nuk siguroi një pjesë mjaft të madhe të votave për të qeverisur më vete. Duke folur pas fitores së tij, Fico tha se "do të bëjë gjithçka" për të nisur bisedimet e paqes Rusi-Ukrainë. "Më shumë vrasje nuk do të ndihmojnë askënd," tha Fico. Partia e moderuar e majtë Hlas, e udhëhequr nga një ish-anëtar i SMER dhe e formuar si një degë e SMER-it pas mosmarrëveshjeve të brendshme, doli e treta me 14.7% të votave. Me shtatë parti politike që arrijnë pragun e 5% të nevojshëm për të hyrë në parlament, negociatat e koalicionit pothuajse me siguri do të përfshijnë shumë lojtarë dhe mund të zgjasin shumë.

Pasojat për BE-në

Një qeveri e udhëhequr nga SMER mund të ketë pasoja të rënda për rajonin. Sllovakia është një anëtare e NATO-s dhe e Bashkimit Evropian, ishte në mesin e disa vendeve evropiane që kërkonin sanksione të ashpra të BE-së kundër Rusisë dhe i ka dhuruar një sasi të madhe pajisjesh ushtarake Ukrainës. Por kjo ka të ngjarë të ndryshojë nën Fico, i cili ka fajësuar "nazistët dhe fashistët ukrainas" për provokimin e Presidentit rus Vladimir Putin për të nisur pushtimin, duke përsëritur narrativën e rreme që Putin ka përdorur për të justifikuar pushtimin e tij. Ndërsa ishte në opozitë, Fico u bë një aleat i ngushtë i kryeministrit të Hungarisë Viktor Orban, veçanërisht kur bëhej fjalë për kritikat ndaj Bashkimit Evropian. Ka spekulime se, nëse ai kthehet në pushtet, Fico dhe Orban mund të bashkohen dhe të krijojnë pengesa për Brukselin. Nëse partia qeverisëse e Polonisë Ligj dhe Drejtësi arrin të fitojë një mandat të tretë në zgjedhjet parlamentare polake muajin e ardhshëm, ky bllok ngatërrestarësh të BE-së mund të bëhet edhe më i fortë.

Ndihma për Ukrainën

Fico ka premtuar një fund të menjëhershëm të mbështetjes ushtarake sllovake për Ukrainën dhe ka premtuar se do të bllokojë ambiciet e NATO-s të Ukrainës, gjë që do t’i jepte fund mbështetjes së Sllovakisë për Ukrainën.“Njerëzit në Sllovaki kanë probleme më të mëdha se Ukraina,” ka thënë shpesh, me zë të lartë Fico. Të dielën, ai tha se qëndrimi i tij ishte të vazhdonte të ndihmonte Ukrainën "në një mënyrë humanitare" dhe përfundimisht të merrte pjesë në rindërtimin e saj të pasluftës, por jo për të ofruar më shumë ndihmë ushtarake për momentin. Vendi prej 5.5 milionë banorësh i krijuar në vitin 1993 pas shpërbërjes së Çekosllovakisë ka qenë një mbështetës i vendosur i Ukrainës që kur Rusia pushtoi shkurtin e kaluar, duke dhuruar armë dhe duke hapur kufijtë për refugjatët që ikin nga lufta.

Propaganda ruse

Fico ka shërbyer më parë si kryeministër i Sllovakisë për më shumë se një dekadë, fillimisht midis 2006 dhe 2010 dhe më pas përsëri nga 2012 në 2018. Ai u detyrua të jepte dorëheqjen në mars 2018 pas javësh protestash masive për vrasjen e gazetarit investigativ Jan Kuciak dhe të fejuarës së tij, Martina Kusnirova. Kuciak raportoi për korrupsionin midis elitës së vendit, duke përfshirë njerëz të lidhur drejtpërdrejt me Fico dhe partinë e tij SMER. Fushata u karakterizua nga shqetësime për dezinformimin, me V?ra Jourová, zyrtarja më e lartë e çështjeve dixhitale të Komisionit Evropian, duke thënë paraprakisht se votimi do të ishte një "test" se sa efektive kanë qenë kompanitë e mediave sociale në kundërshtimin e propagandës ruse në Sllovaki. Sondazhet sugjerojnë se ndjenjat pro-ruse të Ficos janë shumë të zakonshme në Sllovaki. Sipas një sondazhi nga GlobSec, një institut kërkimor për sigurinë me bazë në Bratislavë, vetëm 40% e sllovakëve besonin se Rusia ishte përgjegjëse për luftën në Ukrainë, përqindja më e ulët midis tetë shteteve të Evropës Qendrore dhe asaj Lindore dhe Balltike ku u fokusua GlobSec.