Për herë të parë të shqiptarëve do të procedojë një kontratë të madhe shtete me pazar në tavolinë. Një vendim i mbledhjeve të Këshillit të Ministrave ka autorizuar Portualin e Durrësit Autoriteti i Ministrisë së Energjisë dhe Infrastrukturës që drejtohet nga Belinda Balluku, që të negociojë dhe të lidhë kompaninë e saj pa tender me hollandeze Royal Haskoning, e cila ka në fund të portit. të ri në Porto Romano. “Me propozimin e ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë, Këshilli i Ministrave vendosë të autorizojë Autoritetit Portual Durrës për të negociuar vendimet dhe lidhjet e konsulencës me subjektin ndërkombëtar “Royal Haskoning DHV”, brenda fushës së kompetencës së saj, një fushë me interes strategjik. për proceset e konkurrimit, kontraktimit, ndërtimit dhe territorit të integruar të Durrësit në Porto Romano,” thuhet në vendimin e vendimit.
“Kapitali.al” ka mësuar nga burimet e mira të informuara se do të bëhet fjalë për një kontratë prej 12 milionë eurosh, e cila do të jepet në tavolinë, pa garë dhe standarde të mëdha procedurale të prokurimit publik. Por kjo është vetëm maja e ajsbergut.
Tender për projektin dhe jo vetëm
Në nëntor të vitit 2021, Autoriteti Portual i Durrësit i dha bashkimit të kompanive të Royal Haskoning dhe shqiptareve ABKONS, tender 9.5 milionë euro për hartimin e projektit të detajuar teknikë të portit në Porto Romano. Afati i dorëzimit të projektit, sipas tenderit ishte 8 muaj dhe në fondin e vitit 2022, kompanitë bëjnë një publikim të projektit për qeveritarët më të lartë shqiptarë. Në atë ngjarje, ministria e Infrastrukturës, Belinda Balluku se kantieri deklaroi për fillimin e vitit 2023. Kjo nuk ndodhi. Infrastruktura e minierave për të parët e tenderit dhe fillimin e ndërtimit të fundit të portit shumë shpejt janë përsëritur disa herë gjatë këtyre dy viteve, ku rasti ishte para dy javësh. Por deri më tani tender nuk ka patur dhe premtimet dyvjeçare kanë rezultuar. Megjithate se tenderi per miliona e portit nuk eshte hapur ende, deri tani qeveria shqiptare ka 9.5 milionë euro dyshes së kompanive të Haskoning-Abkons për të hartuar projektin e Royal, si dhe po bën gati edhe 12 euro të tjera për konsulencë e tenderit. dhe fillimjen e veprës. Në gati gjithsej 22 milionë euro.
Biznes apo lobim transanacional?
Dhënia e kontratave të majme të konsulencës me pazare të mbyllura në tavolinë është një teknikë që ngre dyshime shumë të mëdha. Më vonë do të dalin të tjerat të detajuara që dëshmojnë se si qeveria do të jetë në ligjet për t’u hapur rrugët e tyre pazareve. Por aplikimi i kontratave të konsulencës për lobime është vetëm njëra anë e mundshme transnacionale. Paralelisht, mund të bjerë brenda të gjitha të përfshira në këto kontrata pa garë mund të prodhojnë një tjetër efekt edhe më të rëndë. Atë të paracaktimit të kompanive që do të marrin tenderin 420 milionë euro për krijimin e Portit përmes një skeme të njohur tashmë. Kontraktimi i një kompanie të huaj sa për emrin në letrat e tenderit dhe dorëzimi real i kontratave të kompanive të huaja të lidhura me pushtetin. Kjo është një skemë e gjerë në tenderat e veprave të mëdha publike gjatë të fundit. Në të gjitha këto raste të kompanive të huaja të konsulencës si koperturë, të cilat u ngjitën nga pas shushunjat vendase të korrupsionit. Në rastin e tunelit të Llogorasë, kontratat e paragjykimit të Kodrës së saj të ngjitur pas kompanive të Valter Begajt, biznesmenët e arrestuar nga SPAK për korrupsionin në skemën me ish drejtorin e rrugëve, Evis Berberi. përsëri, firma në tenderin e radhës do të jetë e Pirro Vengut dhe duket se nuk i mbarojnë si një herë vullnetarët kamikazë, të cilët firmosin pazarin me direkt nga lart dhe më pas shpallen nga pushteti si derra që ka pasur dardha pas kurrizit të udhëheqësve.