Një epokë e re e pret dialogun Kosovë-Serbi, ndryshime drastike priten në vjeshtë, një politikane e fuqishme europiane po del në skenë, ja kush janë figurat e reja që do të ndërmjetësojnë mes dy shteteve

Me mbarimin e zgjedhjeve evropiane, gjithnjë e më shumë flitet se kush do ta pasojë Miroslav Lajçakun si i dërguar i posaçëm për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës. Po ashtu, pas zgjedhjeve në SHBA, në axhendë do të jetë edhe pasardhësi i Gabriel Escobar, i dërguari special i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor. Analistët presin diplomatë me përvojë që e njohin mirë rajonin dhe karakterin e politikanëve vendas. Dialogu mes Beogradit dhe Prishtinës ka qenë pothuajse inekzistent vitet e fundit, siç e ka konfirmuar edhe presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, shkruan media serbe “Blic”, prandaj do të jetë shumë e rëndësishme se kush do të jetë ndërmjetësi i ri në bisedimet mes dy palëve përballë Brukseli.

Ndryshimi i dialogut

Aleksandër Popov, drejtor i Qendrës për Rajonalizëm, beson se Brukseli do të udhëhiqet nga logjika e mëparshme kur zgjedh një të dërguar të ri special për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës. “Duhet të jetë dikush që i njeh mirë problemet në rajon dhe prandaj mendoj se ky është avantazhi i Pahorit në krahasim me diplomatët nga veriu i Evropës. Nuk jam i sigurt se sa mirë Havista dhe Sorensa i njohin kushtet në rajon, por edhe natyrën e politikanëve këtu, sepse duhet t'i njihni mirë ata me të cilët po negocioni”, tha Popov për "Blic". Siç thotë ai, Richard Holbrooke, ish diplomati amerikan dhe krijuesi i Marrëveshjes së Dejtonit , e dinte shumë mirë këtë në vitet 1990. “Megjithatë, tani situata është ndryshe. Pas Holbrook-ut qëndronte fuqia më e fuqishme në botë, SHBA-ja, ndërsa sot ju keni një anëtarësim plot ngjyra në BE sepse pesë shtete anëtare nuk e njohën pavarësinë e Kosovës”, vlerëson Popov.

“Lajçaku i ri”

Bashkëbiseduesi beson se Pahor është favoriti më i madh për ta pasuar Lajçakun. “Shumë do të varet nga respekti i diplomatit të ri në Beograd dhe Prishtinë, si dhe nga përvoja. Pahor nuk u paraqit shumë mirë kur njëherë pyeti zyrtarët në Sarajevë nëse Bosnja dhe Hercegovina mund të shpërbëhej paqësisht pasi u shfaq non-paper për krijimin e një Kroacie të madhe, një Serbi të madhe dhe një Shqipëri të madhe . Sigurisht, në atë kohë ai mori një përgjigje pohuese vetëm nga Milorad Dodik”, kujton Popov. Borut Pahor, është një politikan slloven që mbajti rolin e Presidentit të Sllovenisë nga viti 2012 deri në vitin 2022, pasi shërbeu si Kryeministër nga 2008 deri në 2012. Pahor ka qenë një anëtar aktiv dhe madje ka mbajtur postin e kryetarit të partisë.

Zëvendësimi i Borrell

Pahor duhet të dorëzojë personalisht një kërkesë për postin e të dërguarit të posaçëm të BE-së për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës në Shërbimin Evropian të Veprimit të Jashtëm, të udhëhequr nga socialisti spanjoll Josep Borrell. Kur bëhet fjalë për kreun e ri të diplomacisë së BE-së, emri i Kaja Kallas nga Estonia përmendet më së shumti si pasardhëse e Borelit. “Do të shohim, mendoj se Borell u tregua një personalitet i zbehtë, nuk kishte qëndrueshmërinë që kërkon ky pozicion. Çështja është nëse pasardhësi i tij do të jetë një personalitet mjaft i fortë, pasi besoj se Ursula von der Leyen do të vazhdojë të udhëheqë si presidente e Komisionit Evropian”, thotë Popov.

Pasardhësi i Escobar

Pasardhësi i Gabriel Escobar, i dërguari i posaçëm i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor , do të presë më gjatë sepse zgjedhjet presidenciale në SHBA janë caktuar për në nëntor. Popov beson se roli i të dërguarit të ri special amerikan për Ballkanin Perëndimor do të varet nga kush do t'i fitojë ato zgjedhje. Richard Grenell mund të kthehet në postin e të dërguarit special të SHBA-së për Ballkanin Perëndimor nëse Trump fiton zgjedhjet në SHBA. “Nëse Joe Biden fiton, ai i dërguar, si më parë, Escobar do të harmonizojë pikëpamjet dhe veprimet e tij me BE-në. Ndoshta do të jetë një diplomat i rangut më të lartë nga Departamenti i Shtetit. Përndryshe, nëse Donald Trump bëhet sërish president, mendoj se Richard Grenell , i cili pak a shumë i vetëm në raport me BE-në, do të kthehet në postin e të dërguarit special për Ballkanin Perëndimor, dhe epilogu i kësaj ishte marrëveshja e Uashingtonit”, përfundon Popov.